DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ(DSÖ)

SAĞLIKLI ŞEHİRLER PROJESİ  HAKKINDA

GENEL BİLGİ

Dünya Sağlık Örgütü(DSÖ)Avrupa Bölge Ofisi, Sağlıklı Şehirler Projesi’ni yerel düzeyde “Herkes İçin Sağlık” amacıyla bir araç olarak 1987 yılında başlatmış olup, uzun süreli uluslararası gelişme projesidir. Ülkemizde bu çalışmalar 1993 yılında, Sağlık Bakanlığı’nın Ulusal Koordinatörlüğünde başlamıştır.

Proje şu anda 66 ülkede, 220 dünya şehrinde ve 55 Avrupa şehrinde devam etmekte ve gelişmektedir. Ülkemizden ilk olarak Bursa şehri üyeliğe kabul edilmiştir. Üye kent olarak  Bursa Büyükşehir belediyesi  ülkemizde Sağlıklı Kentler Birliği kurulmasına öncülük etmiş ve 2004 yılı sonlarında resmi gazetede yayınlanarak Sağlıklı Kentler Birliği kurulmuştur. Şu anda ülkemizde 29  il ve ilçe belediyesi kapsamında proje çalışmaları yürümektedir.

Ana hedef sağlıklı bir şehir için değişiklik yapacak yapılanmaya giderek sağlıklı şehirler geliştirmek, daha fazla şehre yaymak ve şehirler arasında işbirliğini artırmaktır. Sağlıklı Şehirler Projesi bir şehrin  ne olduğu ve sağlıklı şehrin ne olması gerektiğinden yola çıkar. Sağlıklı şehir çevresini geliştirebilen ve kaynaklarını genişleten bir şehirdir. Sağlıklı şehir kavramı bir sonuç değil, daha çok bir yöntemdir. Herhangi bir şehir  varolan sağlık durumuna bakılmaksızın sağlıklı şehir olabilir; gerekli olan başarmak için bir yapı ve işleyişe sahip olmak ve bu konuda kesin karar almaktır.

Proje kapsamında şehirler kendi mevcut sağlık profillerini çıkararak bir   Kent Sağlık  Gelişim  Planını hazırlayıp adaylık başvurusu yapmakta,  Dünya Sağlık Örgütü planı inceleyerek üyelik konusunda karar vermektedir. Üye olan şehir, “sağlıklı şehir” kabul edilmekte ve  Dünya Sağlık Örgütü(DSÖ) ile birlikte projeyi uygulamakta ve geliştirmektedir.

 Sağlıklı Şehirler Projesi, 1987 yılında başladığından bu yana  3 dönem geçirmiş olup, şu anda 2003-2007  tarihleri arasındaki 4.dönemi yaşamaktadır. Proje, her dönem için geçerli olan temel ilkeler dışında, ayrıca kendisine o  dönem için  geçerli bazı temalar belirlemekte, sürekli gelişen bir proje özelliği taşımaktadır.

Sağlığı geliştirmeye yönelik olan Kent Sağlık  Gelişim  Planı sağlık, sosyal hizmetler, eğitim, ulaşım, konut planlama, çevre, güvenlik, ekonomik gelişme ve ulaşım gibi konularda plan dönemini kapsayacak şekilde olmalıdır.

DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ(DSÖ)   

SAĞLIKLI ŞEHİR KRİTERLERİ:

Ottowa Sağlığı Geliştirme Anlaşması ile birlikte Herkes İçin Sağlık (HİS) prensipleri, Dünya Sağlık Örgütü(DSÖ) Sağlıklı şehirler projelerinin temel çerçevesini oluşturur. Bu kapsamda Dünya Sağlık Örgütü(DSÖ) Sağlıklı Şehir Kriterleri şunlardır:

·        Temiz, güvenli, yüksek kalitede fiziksel çevre

·        Dengeli ve sürdürülebilir bir ekosistem

·        Güçlü ve dayanışma içinde başarılı bir toplum

·        Kendi hayatı, sağlığı ve refahını  etkileyen kararlara katılım ve bu kararlar üzerindeki etkisi

·        Şehirde yaşanların hepsinin temel ihtiyaçlarının karşılanması (gıda,su barınma, gelir, güvenlik, iş vb.)

·        Çeşitli iletişim, etkileşim ve bağlantıları kullanarak, varolan tüm deneyim ve kaynaklara ulaşma

·        Farklı, yaşam için gerekli olan ve yenilikçi şehir ekonomisi

·        Kültürel, tarihi ve biyolojik geçmişine ve mirasına sahip çıkan vatandaşlar

·        Herkes tarafından ulaşılabilen ve yeterli düzeyde halk sağlığı ve bakım hizmeti

·        Yüksek sağlık hizmeti

SAĞLIKLI ŞEHİR

OLMANIN GETİRECEKLERİ:

Yukarıda  belirtilen kriterlere göre hazırlanarak  Dünya Sağlık Örgütü  tarafından üyeliğe kabul edilerek “Sağlıklı Şehir” unvanı  olmanın getirecekleri şunlardır:

·        Şehirde yaşayanlara, yöneticilere, karar vericilere ortaklık, katılım, işbirliği, katkı, paylaşım ve kararlılık  yeteneği kazandıracaktır.

·        Kaliteli yaşam ortamları sağlayacaktır.

·        Halk sağlığı alanında mevcut durumun tespiti, değerlendirilmesi, önceliklerin belirlenmesi, kontrolü ve geliştirilmesini sağlayacaktır.

·        Sağlık ve refah bilincini artıracaktır.

·        Yerel Gündem 21 ve Sağlık 21 hedeflerine ulaşmayı sağlayacaktır.

·        Sürdürülebilir kalkınmaya yerel düzeyde katkı sağlayacaktır.

·        Uluslararası tanıtımı sağlayacak, turizm hareketini artıracaktır

·        Dış kaynaklara başvurularda referans olacaktır.

Şehrimizde Ottowa Sağlığı Geliştirme Anlaşması ile birlikte “Herkes İçin Sağlık Stratejisi”  temelinde belirlenen yukarıdaki kriterlere uygun bir Kent Sağlık  Gelişim  Planı hazırlanarak “Sağlıklı Şehir” olmak için Dünya Sağlık Örgütü’ne başvurulmasına karar verilmiştir. Şehir sağlığının planlanması ile ilgili ilkeler  şunlardır:

Sağlıklı Şehirler Ağı”

Şehir sağlığı, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Bölgesi için giderek artan önemde ve ilginç bir faaliyet alanıdır. Birçok çalışma ve rapor, yoksulluk, şiddet, sosyal dışlanma, kirlilik, standardın altında olan barınma, orta ve genç yaştaki insanların karşılanamayan ihtiyaçları, evsiz insanlar ve göçmenler, sağlıksız yerleşim planlaması, katılımcı çalışmaların eksikliği ve eşitsizlik ile sürdürülebilir gelişme konusuna ciddi şekilde eğilme ihtiyacı şeklinde sıralanabilecek sağlık alanında büyüyen tehditleri vurgulamaktadır. Avrupa Bölgesi’nde Sağlıklı Şehirler Projesi, bu tür problemlere bütüncül bir yaklaşımın değerini göstermektedir. Bu, açık bir politik taahhüdü, kurumsal değişim ve sektörler arası ortaklığı, sağlık ve yaşam koşullarının tüm açılarını hedefleyen yenilikçi faaliyetleri, Avrupa ve ötesindeki şehirler arasında yoğun bağlantıları içeren bir süreç aracılığıyla, yerel düzeyde herkes için sağlık temalı politika ve programları geliştirmek için etkili ve popüler bir mekanizmadır.

DSÖ Avrupa Bölgesindeki otuzdan fazla ülkeden 1000’in üzerinde şehir ve kent, sağlıklı şehir sıfatını almıştır. Bunlar; ulusal, bölgesel, metropoliten ve tematik sağlıklı şehirler ağlarının yanı sıra, daha ileri aşamadaki sağlıklı şehirler için DSÖ Sağlıklı Şehirler Ağı ile de bağlantılıdır. Bu ağlara katılan şehirler, korunmasız grupların ihtiyaçlarına, yaşam stillerine, çevresel sağlığa hitap eden sektörler arası işbirliği, toplumsal gelişim inisiyatifleri ve programlarını baz alan, şehir sağlık profilleri ve şehir sağlık planları ve stratejilerini ve Gündem 21’i içeren geniş bir program ve ürün aralığını geliştirmekte ve uygulamaktadırlar.

DSÖ Sağlıklı Şehirler Ağı, sorumluluk ve yeniliği geliştirmek için anahtar bir yapılanmayı temsil etmekte ve değerli bir uzmanlığın, meşruluğun ve devam eden öğrenmenin bir kaynağıdır. Ulusal ağlar ve uluslararası-ulusal düzeyde çok sayıda bulunan tematik/konu bazlı networkler, tüm konvansiyonel politik, profesyonel, bölgesel ve sektörel sınırların ötesine geçen dinamik işbirliği ve yenilik ağı içinde gelişmektedir.